O Όρκος του Ιπποκράτους, ενοχλεί!

«Μνημείο της κλασσικής αρχαιοελληνικής γραμματείας με υψηλό νοηματικό περιεχόμενο, που εκφράζει ολοκληρωμένη φιλοσοφία» χαρακτήρισε τον όρκο του Ιπποκράτη ο πρόεδρος του Ομίλου Φίλων του Ιπποκρατικού Όρκου καθηγητής κ. Σακελλάρης Καρπάθιος σε εκδήλωση που έγινε στη Κω το 2002.

 Ο Ιπποκράτης υπήρξε ίσως η πιο καθοριστική προσωπικότη­τα στην εξέλιξη της Ελληνικής, και κατά προέκταση, παγκόσµι­ας ιατρικής σκέψης και πράξης. Ικανότατος γιατρός, ανέσυρε την ιατρική από την ανυποληψία και απέδειξε πρώτος τη σημασία σεβασμού του περιβάλλοντος. Έβλεπε τον άνθρωπο ως ολότητα ψυχοσωματική, ως προσωπικότητα μοναδική. Δεν εξέταζε μόνο το όργανο που νοσούσε, αλλά τον οργανισμό ολόκληρο. Το ιατρικό αξίωμα «Όχι πλέον η ασθένεια, αλλά ο ασθενής» είναι κληρονομιά του μεγάλου σοφού της Κω. Συνέλεξε και κατέτα­ξε μεθοδικά την έως τότε βιοϊα­τρική γνώση, και την απάλλα­ξε από κάθε ανορθολογικό και δεισιδαιµονικό στοιχείο. Kατόρ­θωσε στα κείµενά του να θέσει σε πρώτο πλάνο την αξιοπρέ­πεια των ανθρώπων, τόσο ως θεραπευόµενων όσο και ως θε­ραπευτών (στην αρχαία Ελληνι­κή Ιατρική άλλωστε, οι µεν και οι δε αποτελούσαν δύο πλευρές του ίδιου πράγµατος σε αττική επιγραφή του 3'" π.Χ, αιώνα τεκµηριώνεται ότι οι ιατροί των Αθηνών προσέφεραν 2 φορές τον χρόνο θυσίες στον Θεό Ασκλη­πιό εκ µέρους τoυς και εκ µέρους των σωµάτων που είχαν θεραπεύ­σω). 

Ο Ιπποκράτης, Συνέγραψε 72 βιβλία, μεταξύ των οποίων και τον Όρκο του, μνημείο ανθρωπισμού και αλτρουισμού, κληρονοµιά στην πολιτισµένη ανθρωπότη­τα. Στο κείμενο αυτό µπορούµε να δούµε µία πρώ­τη διακήρυξη των αρχών του Ανθρωπισµού, που ενοχλεί τους σημερινούς εμπορικούς γιατρούς, μεγαλοφαρμοκοτρύφτες και τους εξουσιαστές.

Ο κ. Καρπάθιος αναφέρθηκε στην πληθώρα εγγράφων στον ιατρικό Τύπο σε διεθνές επίπεδο και σε πρόσφατες αναφορές μέσω Διαδικτύου, όπου απροκάλυπτα γίνεται επίθεση εναντίον του πατέρα του ιατρικής και του ιπποκρατικού όρκου. 

«Κάποιοι ερευνητές –πρόεδροι Διεθνών Ιατρικών Ενώσεων προσπάθησαν να δημιουργήσουν ένα νέο καταστατικό χάρτη για τη ρύθμιση των ειδικών και δεοντολογικών κανόνων άσκησης του ιατρικού επαγγέλματος. Οι συντάκτες αυτού του χάρτη δεν δίστασαν να χαρακτηρίσουν τον Ιπποκράτειο Όρκο ως ένα παρωχημένο κείμενο ανεπαρκές για τις ανάγκες του σύγχρονου ιατρικού επαγγέλματος». Δύο χρόνια μετά, το ιατρικό κατεστημένο των ΗΠΑ κινήθηκε προς αντικατάσταση του Όρκου του Ιπποκράτους με όρκο που θα ταιριάζει στις αντιλήψεις της εποχής μας. 

Τα επίμαχα σημεία του Όρκου είναι ότι:

1) Ορκίζονται στον Απόλλωνα, Ασκληπιό, Υγεία και Πανάκεια (αρχαίες Ελληνικές θεότητες που μισεί το Ιουδαιοχριστιανικό ιερατείο, αν και το έχουν ήδη τροποποιήσει, ανάλογα με το θρήσκευμα του ορκιζομένου)

2) Η προσήλωσή του στον άνθρωπο,

3) Η άρνηση του ιατρού να προβεί σε ευθανασία ή σε εκτρώσεις, που σήμερα καταστρατηγούνται (για το "καλό" των ανθρωπίνων δικαιωμάτων,

4) Δεν κάνει διάκριση μεταξύ των φύλων και των ελευθέρων-σκλάβων, και επιπλέον καταδικάζει την σεξουαλική παρενόχληση προς τον οποιονδήποτε (ακόμα και δούλο)

5) Κρατάει το ιατρικό απόρρητο, που σήμερα παραβιάζεται από την εξουσία,

5) Παρέχει την ιατρική γνώση αφιλοκερδώς στους επαΐοντες και αξίους να την δεχθούν και όχι σ’ αυτούς που την εκμεταλλεύονται εμπορικά προς πλουτισμό.

Είναι πραγματι ένα κείμενο με μεγαλοφυία στην σύλλη­ψη και επιστηµονικό δαιµόνιο στην εφαρµογή, κι όλα αυτά µέσα σε ένα ανώτατο ηθικό πλαίσιο. Διαβάστε το και... μελετήστε το:

Ὄμνυμι Ἀπόλλωνα ἰητρὸν, καὶ Ἀσκληπιὸν, καὶ Ὑγείαν, καὶ Πανάκειαν, καὶ θεοὺς πάντας τε καὶ πάσας, ἵστορας ποιεύμενος, ἐπιτελέα ποιήσειν κατὰ δύναμιν καὶ κρίσιν ἐμὴν ὅρκον τόνδε καὶ ξυγγραφὴν τήνδε. Ἡγήσασθαι μὲν τὸν διδάξαντά με τὴν τέχνην ταύτην ἴσα γενέτῃσιν ἐμοῖσι, καὶ βίου κοινώσασθαι, καὶ χρεῶν χρηίζοντι μετάδοσιν ποιήσασθαι, καὶ γένος τὸ ἐξ ωὐτέου ἀδελφοῖς ἴσον ἐπικρινέειν ἄῤῥεσι, καὶ διδάξειν τὴν τέχνην ταύτην, ἢν χρηίζωσι μανθάνειν, ἄνευ μισθοῦ καὶ ξυγγραφῆς, παραγγελίης τε καὶ ἀκροήσιος καὶ τῆς λοιπῆς ἁπάσης μαθήσιος μετάδοσιν ποιήσασθαι υἱοῖσί τε ἐμοῖσι, καὶ τοῖσι τοῦ ἐμὲ διδάξαντος, καὶ μαθηταῖσι συγγεγραμμένοισί τε καὶ ὡρκισμένοις νόμῳ ἰητρικῷ, ἄλλῳ δὲ οὐδενί.

Διαιτήμασί τε χρήσομαι ἐπ' ὠφελείῃ καμνόντων κατὰ δύναμιν καὶ κρίσιν ἐμὴν, ἐπὶ δηλήσει δὲ καὶ ἀδικίῃ εἴρξειν.

Οὐ δώσω δὲ οὐδὲ φάρμακον οὐδενὶ αἰτηθεὶς θανάσιμον, οὐδὲ ὑφηγήσομαι ξυμβουλίην τοιήνδε.

Ὁμοίως δὲ οὐδὲ γυναικὶ πεσσὸν φθόριον δώσω.

Ἁγνῶς δὲ καὶ ὁσίως διατηρήσω βίον τὸν ἐμὸν καὶ τέχνην τὴν ἐμήν. Οὐ τεμέω δὲ οὐδὲ μὴν λιθιῶντας, ἐκχωρήσω δὲ ἐργάτῃσιν ἀνδράσι πρήξιος τῆσδε.

Ἐς οἰκίας δὲ ὁκόσας ἂν ἐσίω, ἐσελεύσομαι ἐπ' ὠφελείῃ καμνόντων, ἐκτὸς ἐὼν πάσης ἀδικίης ἑκουσίης καὶ φθορίης, τῆς τε ἄλλης καὶ ἀφροδισίων ἔργων ἐπί τε γυναικείων σωμάτων καὶ ἀνδρῴων, ἐλευθέρων τε καὶ δούλων.

Ἃ δ' ἂν ἐν θεραπείῃ ἢ ἴδω, ἢ ἀκούσω, ἢ καὶ ἄνευ θεραπηίης κατὰ βίον ἀνθρώπων, ἃ μὴ χρή ποτε ἐκλαλέεσθαι ἔξω, σιγήσομαι, ἄῤῥητα ἡγεύμενος εἶναι τὰ τοιαῦτα.

Ὅρκον μὲν οὖν μοι τόνδε ἐπιτελέα ποιέοντι, καὶ μὴ ξυγχέοντι, εἴη ἐπαύρασθαι καὶ βίου καὶ τέχνης δοξαζομένῳ παρὰ πᾶσιν ἀνθρώποις ἐς τὸν αἰεὶ χρόνον. παραβαίνοντι δὲ καὶ ἐπιορκοῦντι, τἀναντία τουτέων.

Νεοελληνική απόδοση:

Ορκίζομαι στο θεό Απόλλωνα τον ιατρό και στο θεό Ασκληπιό και στην Υγεία και στην Πανάκεια και επικαλούμενος τη μαρτυρία όλων των θεών ότι θα εκτελέσω κατά τη δύναμη και την κρίση μου τον όρκο αυτόν και τη συμφωνία αυτή. Να θεωρώ τον διδάσκαλό μου της ιατρικής τέχνης ίσο με τους γονείς μου και την κοινωνό του βίου μου. Και όταν χρειάζεται χρήματα να μοιράζομαι μαζί του τα δικά μου. Να θεωρώ την οικογένειά του αδέλφια μου και να τους διδάσκω αυτήν την τέχνη αν θέλουν να την μάθουν χωρίς δίδακτρα ή άλλη συμφωνία. Να μεταδίδω τους κανόνες ηθικής, την προφορική διδασκαλία και όλες τις άλλες ιατρικές γνώσεις στους γιους μου, στους γιους του δασκάλου μου και στους εγγεγραμμένους μαθητές που πήραν τον ιατρικό όρκο, αλλά σε κανέναν άλλο.

Θα χρησιμοποιώ τη θεραπεία για να βοηθήσω τους ασθενείς κατά τη δύναμη και την κρίση μου, αλλά ποτέ για να βλάψω ή να αδικήσω.

Ούτε θα δίνω θανατηφόρο φάρμακο σε κάποιον που θα μου το ζητήσει, ούτε θα του κάνω μια τέτοια υπόδειξη.

Παρομοίως, δεν θα εμπιστευτώ σε έγκυο μέσο που προκαλεί έκτρωση.

Θα διατηρώ αγνή και άσπιλη και τη ζωή και την τέχνη μου.

Δεν θα χρησιμοποιώ νυστέρι ούτε σε αυτούς που πάσχουν από λιθίαση, αλλά θα παραχωρώ την εργασία αυτή στους ειδικούς της τέχνης.

Σε όσα σπίτια πηγαίνω, θα μπαίνω για να βοηθήσω τους ασθενείς και θα απέχω από οποιαδήποτε εσκεμμένη βλάβη και φθορά, και ιδίως από γενετήσιες πράξεις με άνδρες και γυναίκες, ελεύθερους και δούλους.

Και όσα τυχόν βλέπω ή ακούω κατά τη διάρκεια της θεραπείας ή και πέρα από τις επαγγελματικές μου ασχολίες στην καθημερινή μου ζωή, αυτά που δεν πρέπει να μαθευτούν παραέξω δεν θα τα κοινοποιώ, θεωρώντας τα θέματα αυτά μυστικά.

Αν τηρώ τον όρκο αυτό και δεν τον παραβώ, ας χαίρω πάντοτε υπολήψεως ανάμεσα στους ανθρώπους για τη ζωή και για την τέχνη μου. Αν όμως τον παραβώ και επιορκήσω, ας πάθω τα αντίθετα. (βικιθήκη)

Σήμερα φαίνεται αρκετοί γιατροί έχουν λησμονήσει αυτόν τον όρκο αφού ούτε τον απαγγέλλουν ούτε τον ακολουθούν. Και όλα αυτά εν ονόματι της «προόδου».
To παραπάνω άρθρο δημοσιεύθηκε στην «ΠΡΟΟΔΟ» 11 Σεπτ. 2002 και τμήμα του με σχόλίά άναδημοσιεύεται απο την : http://www.rodosport.gr/enlefko/orkos.ipokrati.htm